صنایع و معادن فولاد هوشمند
اینترنت اشیا و هوشمندسازی تجهیزات صنعت فولاد از جمله فناوری‌هایی به شمار می‌رود که از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از نتایج مهم این تحول، کارخانه هوشمند و کارخانه متصل است. هدف از ایجاد کارخانه هوشمند، ارائه ابزارهای مناسب برای نیروی انسانی است تا در سریع‌ترین زمان به دقیق‌ترین اطلاعات دسترسی داشته باشند و در نهایت به افزایش بهره‌وری نائل آیند. صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از صنایع تعیین‌کننده در اقتصاد جهانی، در سال‌های پیشِ‌رو تحولاتی شگرف خواهد کرد. حرکت به سمت استفاده از تکنولوژی‌های نوین در صنعت فولاد مزایای فراوانی را هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان این فلز ارزشمند به دنبال خواهد داشت. با این وجود به نظر می‌رسد که این تحولات در سیاست‌گذاری‌های کشور نیاز به توجه ویژه جهت عقب نماندن از این قافله مهم دارد. هوشمندسازی و استفاده از فناوری‌های نوین این امکان را برای شرکت‌های فولادی فراهم می‌کند که بهره‌وری را افزایش دهند، نگهداری و تعمیرات را اثربخش کنند، سطح موجودی‌های خود را به حداقل برسانند و به سمتی پیش بروند که خواسته‌ها و انتظارات مشتریان را با چابکی بسیار برآورده کنند. همچنین با این رویکرد، قابلیتی ایجاد می‌شود که اطلاعات مربوط به تولید و مصرف فولاد در فضایی کاملاً شفاف در دسترس تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قرار گیرد. صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از صنایع تعیین‌کننده در اقتصاد جهانی، در سال‌های پیشِ‌رو تحولاتی شگرف خواهد کرد. حرکت به سمت استفاده از تکنولوژی‌های نوین در صنعت فولاد مزایای فراوانی را هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان این فلز ارزشمند به دنبال خواهد داشت. با این وجود به نظر می‌رسد که این تحولات در سیاست‌گذاری‌های کشور نیاز به توجه ویژه جهت عقب نماندن از این قافله مهم دارد. هوشمندسازی‌های شرکت نوتاش و استفاده از فناوری‌های نوین این امکان را برای شرکت‌های فولادی فراهم می‌کند که بهره‌وری را افزایش دهند، نگهداری و تعمیرات را اثربخش کنند، سطح موجودی‌های خود را به حداقل برسانند و به سمتی پیش بروند که خواسته‌ها و انتظارات مشتریان را با چابکی بسیار برآورده کنند. همچنین با این رویکرد، قابلیتی ایجاد می‌شود که اطلاعات مربوط به تولید و مصرف فولاد در فضایی کاملاً شفاف در دسترس تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قرار گیرد.
هوشمندسازی یک فرآیند است که منابع انسانی و تجهیزات خط تولید را در برمی‌گیرد؛ در این فرایند داشتن یک نگرش یکپارچه در تمامی سطوح سازمانی از مدیران ارشد، متخصصان، کارشناسان و تمامی افراد دخیل در زنجیره تولید، از ملزومات است، به‌نحوی‌که نقش بسزایی در اثربخشی تحول دیجیتال اجرا می‌کند. به لحاظ تخصصی دغدغه‌های متنوعی در حوزه تحول هوشمند مطرح است، از جمله سخت‌افزار و زیرساخت، شبکه و امنیت، انتقال امن داده و ذخیره‌سازی داده حجیم و در نهایت ایجاد یک پلتفرم نرم‌افزاری یکپارچه تا بتواند این اطلاعات را تحلیل، پردازش و به نمایش درآورد.
در ایران همواره کارخانه‌های فولاد به‌صورت سنتی مدیریت و اداره شده است و همگام با سرعت رشد صنعت در جهان نبوده است، صنایع ما برای بقا در صحنه بین‌المللی چاره‌ای جز به‌کاربستن فناوری‌های جدید و به‌روز ندارند، در غیر این صورت در مقابل تولید انبوه، سفارشی و باکیفیت و درعین‌حال مقرون‌به‌صرفه‌تر بازیگران بین‌المللی از چرخه رقابت حذف خواهند شد. باتوجه‌به شرایط تحریم‌های بین‌المللی و دسترسی دشوار و پرهزینه به تکنولوژی‌های خارجی، یک کارخانه متصل و هوشمند قادر خواهد بود به‌صورت امن و از راه دور دسترسی به داده‌های یک تجهیز یا بخشی از قسمت‌های خط تولید برای متخصصان داخلی و خارجی را فراهم کند تا امکان پایش، تحلیل بیشتر و تشخیص ریشه‌یابی مشکلات احتمالی را میسر کند.آنالیز داده‌ها و مدیریت تجهیزات از راه دور با پلتفرم اینترنت اشیا نوتاش امکان پذیر است.
زنجیره ارزش فولاد و دیگر فلزات اساسی مسائل و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که از جمله آنها، می‌توان به مواردی همچون وجود سرمایه‌گذاری‌های گسترده، خطوط تولید پیوسته، سیستم‌های درهم‌تنیده، تمهیدات ایمنی خاص، آزمایشگاه‌ها و کنترل کیفی اختصاصی، محصولات متنوع به لحاظ کاربرد، ابعاد و آنالیز شیمیایی، سیستم‌های حمل‌ونقل سنگین، انباشت و برداشت مواد و سیستم‌های تخلیه و بارگیری، انبار کالا و … اشاره کرد که به نظر می‌رسد تنها راه مدیریت مؤثر این سیستم‌های پیچیده و غلبه بر محدودیت‌های انسانی، هوشمندسازی و دیجیتالی کردن شرکت‌ها است. از اصلی‌ترین چالش‌های موجود بر سر راه صنعت فولاد کشور در مسیر توسعه تکنولوژیکی و همسویی با سایر تولیدکنندگان فولاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دسترسی ناکافی به فناوری‌های روز در زمینه انقلاب صنعتی چهارم؛
- نبود یک طرح جامع و یکپارچه در زنجیره صنعت فولاد کشور
- ضعف در زیرساخت‌ها، شبکه، سخت‌افزار و نرم‌افزار در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات؛
- نیاز به صرف منابع فراوان و هزینه بالای جایگزینی و یا سازگار کردن سیستم‌های قدیمی و جدید؛
- ترس از روبه‌رو شدن با تغییروتحول و فقدان اطمینان لازم برای حرکت در مسیر توسعه.
عدم استفاده از فناوری روز در حوزه صنایع فولاد، استفاده از نیروی انسانی، خرابی غافل‌گیرانه تجهیزات و مشکلات دیگر از عوامل بازدارنده باعث صدمه دیدن کارگران معدن، بالارفتن هزینهها، طولانی شدن روند کار و آسیب به محیط‌زیست شده است. فقدان ارتباطات، مسائل ایمنی، استفاده از تکنیک‌های قدیمی و شرایط استخراج غیرقابل‌پیش‌بینی از مهم‌ترین عوامل صدمات مادام‌العمر و حتی مرگ کارکنان معدن می‌باشد. امروزه معادنی که می‌خواهند براي تولید و استخراج مواد معدنی و فراوری مواد برنامه‌ریزي کنند، باید داراي یک روش نگهداري و تعمیر دقیق و منظم باشند. در غیر این صورت به دلیل خرابی و از کارافتادگی ناگهانی ماشین‌آلات و دستگاه‌هاي مختلف، ممکن است جریان تولید هر لحظه متوقف شود. نقص فنی و توقف کـار ماشین‌آلات، علاوه بر هزینه‌هاي مستقیم تهیه قطعات یدکی و هزینه‌هاي دستمزد تعمیرکاران، زیان‌هاي مالی فراوانی را بر صنعت، معدن و فولاد تحمیل می‌کند.در این نوع صنایع نیاز به نگهداری پیشگیرانه تجهیزات می باشد تا از هدررفت زمان و هزینه ها جلوگیری به عمل آید. با اتصال تمامی تجهیزات به پلتفرم اینترنت اشیا نوتاش می‌توان از نوع و چگونگی کارکرد دستگاه‌ها مطلع شد.
یک فعالیت کلیدی شرکت نوتاش ارائه محصولات پلتفرم اینترنت اشیا و داشبورد تحلیلی و انطباق آن با نیاز مدیران و متخصصان است. براین‌اساس داده‌های موردنیاز بر اساس مسئولیت هر رده به نمایش درمیآید، داده‌های کلان مانند تناژهای تولید، میزان آب مصرفی و مقایسه شاخص‌های تولید در قالب نمودارهای مختلف مقایسه‌ای به‌نمایش‌درآمده، تا در لحظه و بدون دخالت انسان از میزان تحقق برنامه‌ریزی تولید کارخانه مطلع شوند. البته اطلاعات جزئی‌تر برای استفاده متخصصان خط تولید به‌عنوان شاخص‌های عملکردی سلامت تجهیز، سرعت تولید و کیفیت محصول تولیدی به نمایش درمیآید تا بتوانند میزان بهره‌وری و ریکاوری خط تولید و میزان انرژی مصرفی را پایش کنند.
کاربر با مشاهده اطلاعات تحلیل‌شده در قالب شاخص‌های رده‌بندی‌شده به‌سرعت از شرایط کارخانه، خط تولید یا تجهیز موردنظر آگاه می‌شود و اقدامات لازم را اجرایی می‌کند. مقادیر سنسورها در بازه‌های زمانی مختلف و در کنار داده‌های به‌دست‌آمده از منابع متنوع، همانند سنسورهای هوشمند، اطلاعات آزمایشگاه و دانش تجربی متخصصان، اطلاعات جدیدتری را به ارمغان می‌آورند که قابلیت اعلام وضعیت و هشدار آنلاین و بلادرنگ به‌صورت دلخواه در پلتفرم اینترنت اشیا نوتاش وجود دارد؛ به دلیل تنوع بالای اطلاعات تجمیع‌شده، این هشدارهای تخصصی و ترکیبی فراتر از هشدارهای اتاق کنترل کارخانه است.
این اطلاعات به مدیران این فرصت را می‌دهد که تصمیم‌گیری سریع و بر پایه اطلاعات دقیق داشته باشند و از خرابی‌های احتمالی و توقفات پیش‌بینی‌نشده خط تولید، پیشگیری به عمل‌آورند که این عامل بدون شک می‌تواند میزان بهره‌وری را افزایش دهد. باتکیه‌بر تحلیل و نمایش هوشمند اطلاعات به کاهش توقفات خط تولید و کاهش هزینهها کمک می‌شود که در نهایت این امور سبب افزایش بهره‌وری مجموعه خواهد شد؛ به‌صورت خلاصه با صرف هزینه کمتر، محصول بیشتر و باکیفیت‌تری تولید می‌شود.
بر اساس اطلاعات هوشمندی که در اختیار مدیران کارخانه قرار می‌گیرد، به تصمیم‌گیری بهتر متخصصان کمک می‌شود. این داده‌ها را می‌توان با متخصصان دیگر نیز به اشتراک گذاشت، درحالی‌که تا پیش‌ازاین اطلاعات به‌صورت سیستم مکاتبات اداری یا بستر شبکه‌های اجتماعی نامناسب و دیرهنگام به دست متخصصان می‌رسید که متأسفانه خطای انسانی نیز در این مسیر واقع می‌شد، اما با هوشمندسازی کارخانه یک دید یکپارچه و جامع نسبت به کسب‌وکار به دست می‌آید. سیستم‌های هوشمند به‌هیچ‌عنوان جایگزین انسان نخواهند شد، بلکه «ابزارهای مناسبی» را در دستان انسان‌های ماهر قرار می‌دهند، تا راهبری تولید را راحت‌تر و بهتر انجام دهند و اجرای امور تکراری را به سیستم واگذار می‌کند، به همین علت است که می‌گوییم این سیستم دستیار هوشمند کارخانه شماست. برای صنایع فولاد این سیستم بسیار جذاب بوده است. البته ممکن است در ابتدای امر راه‌اندازی چنین سیستمی برای آنها متحمل هزینه‌های اولیه باشد، اما این هزینه می‌تواند برای کارفرمایان صنعتی به‌نوعی سرمایه‌گذاری بشمار رود، چراکه با کاهش میزان توقفات کارخانه و افزایش بهره‌وری، سودی به‌مراتب بالاتر نسبت به هزینه راه‌اندازی حاصل خواهد شد. شرکت نوتاش یک بستر تبادل داده و نمایش سریع را در قالب داشبوردهای تحلیلی برای کارخانه‌های فولاد ایجاد می‌کند. حدود ۳۰ نفر در این مجموعه مشغول به کار هستند که از کارشناسان خبره در زمینه‌های تخصصی مختلف می‌باشند، از جمله کنترل صنعتی، شبکه و امنیت، داده حجیم و بانک‌های اطلاعاتی، توسعه نرم‌افزار و سخت‌افزار، تیم هوش صنعتی؛ پس از تجمیع داده‌ها در مرکز داده با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین (Machine Learning) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در حال استخراج اطلاعات ارزشمندی هستند که قدرت مدل‌سازی و پیش‌بینی وقایع (Prediction & Modelling) را به کارفرما می‌دهد.
جهت مشاهده چگونگی هوشمندسازی صنایع و معادن فولاد می‌توانید پروپوزال هوشمندسازی صنعت فولاد را که توسط شرکت نوتاش جمع آوری و تدوین گردیده است رامطالعه نمائید.